O szkodliwości pestycydów i herbicydów słyszy się już od końca dwudziestego stulecia, czyli już kilkadziesiąt lat, i wraz z upowszechnieniem się internetu coraz więcej wiemy na ten temat.
Niechlubna wiedza o pestycydach
Pestycydy szkodzą wchodząc w interakcje z żywymi organizmami, łatwo przemieszczają się w środowisku wodno-glebowym, wnikając w dalszej kolejności drogą łańcucha pokarmowego do organizmów ludzkich i zwierzęcych.
Substancje, które przenikają do gleby, wody a potem do krwiobiegów, ulegają przekształceniom, i często zmieniają się w substancje bardziej toksyczne od pierwotnych, powodując uszkodzenia tkanek i organów organizmów, w które docierają.
Nie są łatwe do usunięcia z organizmu, latami kumulują się w narządach, z czasem powodując ich niewydolność.
Pestycydy są bardzo szkodliwe szczególnie dla owadów zapylających. Pod wpływem użycia pestycydów, u pszczół dochodzi do ostrych zatruć, powodujących śmierć. Zaburzają ich czynności fizjologiczne i paraliżują układ nerwowy, w wyniku czego dochodzi do zakłócenia umiejętności komunikowania się pszczół i uczenia. Zatrute pestycydami pszczoły mają problem z lokalizowaniem drogi powrotnej do ula.
Pestycydy zatruwają wody powierzchniowe, niszcząc w ten sposób i tak małe zasoby wód pitnych na Ziemi, które musimy oszczędzać.
Sumaryczna ilość pestycydów w wodzie nie może być większa niż 0,5 miligrama na litr.
Szacunkowe użycie pestycydów rocznie na świecie to 2300000 ton rocznie substancji czynnej.
Natomiast w interesie rolników i hodowców jest pozyskanie jak największej ilości plonów i bezstratnej uprawy roślin, na tym tle pojawia się problem. Zadaniem pestycydów jest niszczenie pasożytów roślin i zwierząt. Wykorzystuje się je również do wyeliminowania chorób roślin oraz zwalczania chwastów
Historia pestycydów
Potrzeba ochrony i zwiększania ilości plonów sięgają epoki neolitu, czyli do początków rolnictwa.
Obornik jako nawóz był stosowany na polach już 8 tys. lat temu przez europejskich rolników-hodowców.
Zboże chroniono przed pleśnią przez moczenie w liściach cyprysowych, które służyło jako naturalny konserwant.
Pyretetrum, czyli naturalnej substancji otrzymywanej ze sproszkowanych koszyków kwiatowych, upowszechniło się dzięki istnieniu Jedwabnego Szlaku.
Sabadylę (kichawiec lekarski) stosowano w Ameryce Południowej.
Na kontynencie północnoamerykańskim, w czasach kolonizacji, stosowano stosowano arsenian miedzi i zieleń paryską.
Rozwój przemysłu zapoczątkował stosowanie chemii w rolnictwie, już w XIX wieku popularność zyskała metoda niszczenia szkodników z użyciem cyjanowodoru.
Pierwsze syntetyczne pestycydy stosowano już przed II wojną światową, a prawdziwy „złoty wiek” pestycydów rozpoczął się w latach 50-tych XX w.
Jakie negatywne skutki wywołują pestycydy?
Aktualne wyniki badań nad zawartością pestycydów w produktach żywnościowych są bardzo niepokojące. Żywność jest zanieczyszczona chemicznie, a pożyteczne ekosystemy giną. Niszczeniu ulegają dobre bakterie, których siedliskiem jest gleba.
Obecność pestycydów w żywności może wpływać na procesy rozwojowe u dzieci i na rozrodczość u kobiet. Powodują między innymi niepłodność, nowotwory złośliwe i wady wrodzone, oraz rozwój otyłości i zaburzenia metaboliczne. Mają niekorzystny wpływ na funkcjonowanie tarczycy i mózgu, zaburzając hormonalną oś wydzielniczą między nimi.
Według raportu EWG największe ilości pestycydów zbierają w sobie truskawki, szpinak, jarmuż, jabłka, buraki i ziemniaki. Najczystszymi produktami – wolnymi od pestycydów są: awokado, kukurydza, ananas, groszek, cebula, bakłażan i kiwi.
Jakie działania podjęto, aby zmniejszyć oddziaływanie pestycydów?
Prowadzone są próby wytworzenia pestycydów, których działanie byłoby krótkotrwałe i wybiórcze. Substancja aktywna w pestycydach, powinna szybko się rozpadać, i działać dokładnie na cel.
Dyrektywy Unijne regulujące użycie pestycydów
Od kilku lat na terenie Unii Europejskiej wdrażana jest dyrektywa w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów.
Na rolników nałożono obowiązek stosowania integrowanej ochrony roślin, a co za tym idzie, stosowanie pestycydów jest dopuszczone tylko w przypadkach, gdy inne środki zapobiegawcze okazały się nieskuteczne.
Wzrasta wielkość upraw ekologicznych, rolnicy otrzymują dopłaty od państwa, rekompensujące mniejsze plony i większe nakłady pracy. Podczas zakupu artykułów spożywczych, warto zwracać uwagę, czy mają one unijne logo rolnictwa ekologicznego – gwiazdek ułożonych w kształt liścia.
Kraje pozaeuropejskie też wprowadzają regulacje eliminujące stosowanie pestycydów-
Dobry przykład z Indii
W indyjskim stanie Sikkim już w 2016 roku zakazano importu wszelkich pestycydów, herbicydów i syntetycznych nawozów oraz GMO (w 2003r). Każdy, kto zastosuje pestycydy, musi liczyć się z karą w wysokości 1400$ lub 3 lat pozbawienia wolności. Państwo zapewniło dotacje i pomoc dla rolników, i po trzech latach zbiory zwiększyły się o 5 % w stosunku do wielkości z czasów stosowania pestycydów, a zbiory kardamonu nawet o 23%. Rozpoczęła się odbudowa ekosysyemów, zwierzęta zaczęły powracać na swoje naturalne siedliska i odnowiła się populacja owadów zaypylających.
