Jesteśmy częścią wielkiego ziemskiego ekosystemu, podobnie jak rośliny – od zawsze jesteśmy razem, są one dla nas wzrokowym ukojeniem, zieloną ostoją, która poprawia samopoczucie. Cieszymy się nimi i dzięki nim wzmacniamy organizm.
Rozwój wiedzy na temat roślin na przestrzeni lat dostarcza coraz to nowych informacji o ich leczniczych właściwościach, a czasami jest to tylko potwierdzenie tego, co ludzkość znała i stosowała od dawna, tak jak pokrzywę.
Wiosna to idealny moment na oczyszczanie organizmu. Wyższa temperatura powietrza powoduje, że ciało nie wytraca energii na ogrzanie się. Możemy pozwolić sobie na większy wysiłek.
Przyjrzyjmy się właściwościom pokrzywy, której sok może być idealnym składnikiem wiosennej diety oczyszczającej.
Pokrzywa jest jedną z najpowszechniejszych roślin
W rodzaju pokrzywy sklasyfikowanych jest obecnie 53 oficjalnych gatunków. W Polsce najczęściej występują pokrzywa zwyczajna (Urtica doica L.) oraz pokrzywa żegawka (Urtica urens L.). Oba gatunki mają właściwości lecznicze, a ich przetwory znajdują zastosowanie zarówno w tradycyjnej medycynie ludowej, jak i w nowoczesnym ziołolecznictwie i w homeopatii.
Pokrzywa nie jest wybredna co do siedliska, lubi glebę bogatą w azot, ale wytrzyma wszystko, nawet zniszczone gleby poprzemysłowe (ale tutaj lepiej jej nie zbierać, gdyż pokrzywa akumuluje w sobie szkodliwe związki).
Kiedy zbierać? Najlepiej wiosną –w kwietniu i w maju zbieramy całą łodygę z liśćmi, a po tym okresie – sam czubek z czterema listkami.
Ochronne działanie pokrzywy
W roślinie tej siła wielka, dawniej wierzono, że chroni przed złymi mocami (złe duchy mogły się nieźle sparzyć), wpływała też na pogodę – rozpędzała burzowe chmury.
Ozdabiano nią domostwa, by broniła mieszkańców przed działaniem klątw i uroków. Miała przeciwdziałać w kwaszeniu się mleka i wpływać na noszenie się kur.
Substancje aktywne i główne związki w pokrzywie
Liście pokrzywy zawierają m.in. flawonoidy (antyoksydanty), garbniki, witaminę C , karoten, chlorofil alfa i beta (antyoksydanty), ksantofil, witaminę K (istotna w suplementacji witaminą D3), minerały (żelazo, wapń, krzem, mangan, magnez, potas, fosfor i miedź), acetylocholinę, ryboflawinę (witamina B2), kwas pantotenowy (witamina B5), tiaminę (witamina B1), pirydoksynę (jedna z form witaminy B6), histaminę, kwasy organiczne (mrówkowy, krzemowy, foliowy, glicerowy i glikolowy), a także krzemionkę.
Korzenie i kłącza natomiast mają w sobie: m.in. lektyny, steroidy (w tym sitosterol i jego pochodne), lignany, ceramidy, sfingozynę, garbniki, triterpeny, arabinogalaktany i glukan.
Wyciągi z liści pokrzywy posiadają więc nieco inne właściwości lecznicze niż łodygi. Mają zastosowanie moczopędne, przeciwobrzękowe, przeciwkrwotoczne (m.in.w niewielkich krwawieniach z układu pokarmowego), hipoglikemiczne i krwiotwórcze.
Wspomagają system odpornościowy (są immunostymulatorem), regulują przemianę materii i oczyszczają krew. Pobudzają soki trawienne, i przyswajanie składników pokarmu, zmniejszają też stany zapalne układu pokarmowego.
Natomiast korzeń pokrzywy, znany jest od setek lat jako afrodyzjak męski, który pomaga leczyć gruczoł prostaty. Jest bardzo mocnym immunostymulatorem (zawiera m.in. inibitory elastazy leukocytowej).
Komu pokrzywę (pokrzywą)?
Dla osób z problemami układu immunologicznego, z zaburzoną przemianą materii, przy nadciśnieniu, schorzeniach trzustki, kamicy nerek oraz w chorobach krwi.
Często zalecana dla diabetyków i osób z chorobami tarczycy, np. przy chorobie Hashimoto.
Etyka zbieracza ziół
Zbieramy nie więcej niż 1/5 surowca z danej rośliny – myślimy o innych w potrzebie i pozwalamy też samej roślinie bezproblemowo odtworzyć się na wykorzystanym przez nas siedlisku.
Co możemy zrobić z pokrzywy?
- Soki wyciskane ze świeżo zebranego, macerowanego przez noc ziela,
- Napary i odwary– z ziela, jak i z kłączy,
- Nalewki
- Olej pokrzywowy na świeżym zielu, stosowany wewnętrznie i zewnętrznie.
Zwolennicy dzikiej kuchni jedzą ze smakiem placki z pokrzyw, zrobionych z dodatkiem jaj, cukru i mąki. Największą kuchenną wadą pokrzywy jest szorstkość blaszki liściowej, więc najlepiej ją pokroić lub zmiksować.
